TANIM

Bilginin (ses, veri, metin, görüntü vb.) üretilmesi, toplanması, işlenmesi, işletilmesi ve paylaşılması süreçlerinin teknolojinin desteği ile yapılmasını sağlamaktadır. Akıllı Şehir kapsamında Bilgi Teknolojileri, şehir yönetimi, enerji, ulaşım, altyapı gibi birçok hizmete yatay olarak destek veren durumdadır.

MOTİVASYONLAR

  • Tüm akıllı kent uygulamaların BİT’e dayalı olması
  • Yeni teknolojiler ile şehir yaşamının kolaylaştırılması
  • Birlikte çalışabilirliğin sağlanması ve standardizasyonu
  • Açık verinin yaygınlaştırılmasının mümkün kılınması
  • Verimli ve etkin kaynak kullanımı ile tasarruf
  • Dijitalleşmenin sunduğu fırsatlar

UYGULAMALAR

  • BİT Altyapısına Dahil Olan Cihazların Yönetimi

BİT’nin yönetimi altındaki cihazların ortak politika ve baseline üzerine yönetilmesi, tam yönetilebilirliğinin sağlanılmasıdır. VM yönetim yazılımları, ağ yönetim yazılımları, sistem ve istemci yönetim yazılımları

  • Uç Erişim Cihazları (Sensörler, RFID, Barkod vb)

Sensörler ve uç cihazların (terminallerin) veri aktarımı ya da bir isteğe yanıt vermesi, kendi aralarında veya yukarıdan aşağı / aşağıdan yukarıya bağlantı teknolojileriyle mümkündür. RFID, LAN, WPAN, LPWAN

  • BİT Altyapısına Dahil Olan Cihazlar Arası Yönetimi

Pek çok uygulamada iki cihaz arasında veri transferi ihtiyacı oluşmaktadır. Veri bir uçtan diğer uca aktarılırken, alıcı tarafta gönderilen verinin alınması ve bu verinin işlenip anlamlandırılması ve iletişimin belli protokoller üzerinden yönetilme alanıdır. ModBus, M-Bus, Profibus, DLMS, MQTT, TCP, FTP, HTTP gibi protokoller üzerinden iletişim.

  • Akıllı Veri Merkezi

BİT yönetim hizmetlerini merkezileştirerek ve daha akıllı bir veri merkezi için süreçleri otomatikleştirerek, IoT ve analizlerin kullanılarak iş çevikliğinin artırılması amaçlanmaktadır. Tüm VM ekipmanlarının izleme ve analiz edilmesi, akıllı pdular ve VM yönetim sistemleri…

  • Cloud to the Edge

Edge computing, veri kaynağının yakınında ve ağın kenarında veri işlemeyi gerçekleştirerek bulut bilişim sistemlerini optimize etmenin bir yöntemidir. Bağlantı ve gecikme zorlukları, bant genişliği kısıtlamaları bu tür iş modellerini tercih eder.  Edge computing, kablosuz sensör ağları, mobil veri edinimi, mobil imza analizi, peer-to-peer ağ iletişimi ve yerel bulut / sis bilgi işlem ve grid hesaplama gibi çok çeşitli teknolojileri kapsar. Dağıtılmış veri depolama ve alma, otonom kendini iyileştiren ağlar, uzak bulut hizmetleri, artırılmış gerçeklik.

  • Hibrit Bulut Bilişim

Hibrit Bulut teknolojisi, private (özel) bulut tabanlı sistemlerle public (genel) bulut tabanlı sistemleri bir araya getiren ve bu sistemlerin bir arada çalışmasını sağlayan bulut tabanlı bir bilişim sistemidir. Hibrit Bulut’un amacı, farklı bulut servisleri üzerindeki çeşitli bilgileri, yazılımları, uygulamaları ve diğer verileri bir araya getirerek, şirketlerin tüm bu verilere otomatik bir şekilde erişmelerini sağlamak ve daha iyi yönetilebilir bir bilişim sistemi sunmaktır. Amazon Web Hizmetleri, Microsoft Azure veya Google Cloud Platform gibi bir hizmet (IaaS) platformu olarak bir kamu altyapısı, özel bir bulutun tesislerinde ya da barındırılan özel bulut sağlayıcısı aracılığıyla yapılması.

  • Veri Paylaşımı / Entegrasyonu

Veri entegrasyonu, farklı kaynaklarda yer alan verileri birleştirmeyi ve kullanıcılara birleştirilmiş bir görünüm sunmayı sağlar. Veritabanı, büyük veri, web servis entegrasyonları

  • Veri Yedekliliği

Varolan, aktif ve kritik verinin felaket, bozulma, hata vb. senaryolara karşı yedeğinin farklı fiziksel ortamlarda barındırılmasını kapsar. Sensör yedekliliği, ağ yedekliliği, database yedekliliği, VM veri yedekleme sistemleri

  • Artırılmış Analiz

Artırılmış analitik, geniş bir yelpazedeki iş kullanıcılar, operasyonel çalışanlar ve vatandaşlar için veri hazırlama, tahmini analiz ve paylaşımını otomatikleştirmek için makine öğrenimini kullanan stratejik alandır. Büyük veri analizinde makine öğrenmesi kullanılması

  • M2M (Machine Learning ve Deep Learning Platformları)

Makineden makineye, kablolu ve kablosuz dahil olmak üzere herhangi bir iletişim kanalını kullanan cihazlar arasında doğrudan iletişim anlamına gelir. Sensörler arası iletişim, sağlık uygulamaları, endüstri uygulamaları

  • Akıll Kentlere Özgü Standartlar ve Protokoller

Akıllı Kentlere özgü standart ve protokoller, kentlerin kurulum, işletim ve bakım faaliyetlerinde süreçlerin yönetilmesi, hizmetlerin sağlanabilmesi, uyarlanması gibi çalışmalarda kararlaştırılan verimli ve daha iyi yapmanın ortak yollarıdır. Sensör cihaz bağlantıları, sensör hub bağlantıları, sensör internet bağlantıları (WAN), Düşük güçlü bağlantılar, veri aktarımı gibi konular için IPv6, Ziegbee, CoAP, Glowpan, LPWAN vb.

  • IoT Envanter Optimasyonu

Nesnelerin İnterneti yazılım uygulamaları; tahmini bakım ve servis, akıllı envanter, bağlı cihaz analizleri, sensör ve iş verileri entegrasyonu ve daha fazlası için geniş bir işlevsellik sunar. IoT cihazlarının uzaktan izlenmesi, cihaz bilgileri, erişilebilirlik, uç sistem entegrasyon özelliklerin yönetimi bir platformda yönetilebilir.

  • IoT Ara Katman Platformları

Middleware, bağlanmak üzere tasarlanmamış farklı, genellikle karmaşık ve halihazırda var olan programları birbirine bağlar. Nesnelerin İnterneti’nin özü, herhangi bir şeyin (herhangi bir Nesne’nin) bağlanmasını ve bir ağ üzerinden veri iletilmesini mümkün kılar. Middleware, sensörler için bir bağlantı katmanı ve yazılımlar arasında etkili iletişimi sağlayan hizmetler sağlayan uygulama katmanları sağlayarak muazzam sayıda farklı Şey için bağlantı sağlayan mimarinin bir parçasıdır.  MTSoft, Oracle, RedHat ve WSO2, IoT ara katman yazılımı sunan şirketler arasında. Bu ürünler API yönetimi yanı sıra temel mesajlaşma, yönlendirme ve mesaj dönüşümü sağlar. Daha kapsamlı IoT platformları, sensörler ve ağ bileşenleri ile birlikte ara yazılım içerir.

  • Ağ Erişimi

Ağ erişimi, kullanıcının telekomünikasyon hizmetlerine erişmesini sağlayan telekomünikasyon ağının bir parçasıdır. Erişim ağının farklı bölümleri, omurgalar aracılığıyla bağlanır. Bu omurgalar çekirdek ağını oluşturur. Akıllı Kentlerin iletişim altyapıları ağlardan ve bu ağların birleştiği omurgalardan oluşabilir. Örnekler; (xDSL, FTTx, GSM, HSPA, 5G, LTE, PLC…)

  • Uydu Haberleşme Altyapısı

Havadan giden ve tamamen karasal altyapıdan bağımsız uydu sistemlerinin, diğer iletişim altyapılarına oranla kesintisizlik prensibi öne çıkan artılarındandır. Uydu hizmetleri, uzay ve uydu alanının yanı sıra, faaliyet gösterilen diğer alanları ve disiplinler arası çalışmaları da desteklemektedir.

  • Kablosuz Ağ Haberleşme Altyapısı

Kablosuz yerel ağ, kablolu iletişime alternatif olarak uygulanan, RF (Radyo Frekansı) teknolojisini kullanarak havadan bilgi alışverişi yapan esnek bir iletişim sistemidir. Özellikle arazi koşullarının zor olduğu, telekom altyapısının olmadığı veya yeterli kablo mesafesinin olmadığı durumlarda, binalar arasında kablosuz cihazlarla (Wireless Bridge) ve ekipmanlarla oluşturulan bağlantı şeklidir.

  • Sabit Haberleşme Altyapısı

Sabit ve kablolu iletişim sistemleri veri, görüntü ve ses bilgilerinin bir yerden başka bir yere aktarılması için kullanılır.

  • Mobil Haberleşme Altyapısı

LTE ve 5G gibi ağ teknolojileri sayesinde yüksek hızlı kablosuz veri aktarımları mümkün kılınmaktadır. LTE özelliği sayesinde IP kameralar uzak konumlara monte edilebilir ve anlık ve hızlı olarak görüntü yayınları elde edilebilir.

  • Kablo ağları (Fiber Optik, Koaksiyel Kablo, UTP/STP…)

Kurum tarafından veri iletimi için kullanılan tüm iletişim kablolarından ve pasif bileşenlerden (bağlantı kutuları, dağıtım panoları (patch panel), vb.) bu tür ağlar oluşur. Aynı zamanda kurum iletişim ağının fiziksel temelidir.Harici ağların bağlantı noktalarından (örneğin bir telekomünikasyon sağlayıcının ISDN bağlantısı, bir internet sağlayıcısının DSL bağlantısı), ağ terminal noktalarına (son kullanıcı cihazlarının, sunucuların, vb. ağ bağlantılarına) kadar uzanır.

  • Ağ Aktarımı

Yüksek performansa ve erişilebilirliğe sahip ağ aktarımları, yenilikçi BİT uygulamalarını içeren bir çok sektör için kritik öneme sahiptir. Bu ağlar; SDH, DWDM, Microwave gibi en son teknolojilere sahip yüksek hızlı ve bant genişliğinde ayrıca düşük gecikmeli ağ aktarımlarını sunar.  Ultra Genişbant ile kurumsal istihbarat ağ aktarım sistemleri Örnek; SDH, DWDM, Microwave vb.

  • Dağıtımlı Nesne Modeli (DOM)

Akıllı kent BİT mimarilerinin oluşturulmasında, alt sistemler arasındaki iletişimin sağlanması için (farklı model katmanları vs. ) tasarlanan yapılardır. Bakış açısı olarak global veya geniş alan ağ yapıları, bölgesel ağlar ve yerel ağlar düşünülebilir. Bu tür yaklaşımlar ile iletişim ve ilgili standart ve protokoller BİT mimarisinin merkezine yerleştirir ve çok katmanlı olabilir. Akıllı Kent BİT mimari model yaklaşımımız iletişim, veri ve analiz gibi katmanları içermektedir.

  • Anlamsal Ağ (Semantic Web)

Anlamsal ağ, web içeriklerinin sadece doğal dillerde değil, aynı zamanda ilgili yazılımlar tarafından anlaşılabilir, yorumlanabilir ve kullanılabilir bir biçimde ifade edilebileceği, böylece bu yazılımların veriyi kolayca bulmasını, paylaşmasını ve bilgiyi birleştirmesini sağlamayı amaçlayan bir internet sistemidir.Her web sitesini ayrı bir biçimde tarayan ve indeksleyen arama motorları yerine, web siteleri için birbiri ile bağlantılı bilgilerin makinalar tarafından işlenmesine hazır ve birleştirilebilir bir biçimde yayımlanmasını sağlayabilir.

  • Yeni Nesil Baskı (3D, 4D…)

3D yazıcılar en, boy ve yükseklik girdileri ile 3 boyutlu baskı yapıyor. 4D yazıcılar ise en, boy, yükseklik girdilerine uzayın 4. Boyutu olan ‘zaman’ girdisini de ekliyor. Şekil değiştirme fonksiyonunda zaman, ışık, ısı, nem gibi değişkenler bulunuyor. 4D yazıcıda akıllı ve programlanabilir malzeme kullanarak bastığınız ürün, sizin dışarıdan bir müdahaleniz olmadan ortam koşullarına göre kendini ayarlayabiliyor. Gelecekte sipariş ettiğiniz eşya ufacık bir paket halinde size ulaşabilir ve bu pakete şekil değiştirme fonksiyonundaki değişkeni (sıcaklık, su vb.) uyguladığınızda o ufacık paket istediğiniz eşya haline dönüşecek.

  • Özerk Robotlar

Robotlar yapay zeka ile birlikte; makine öğrenme ve bilgisayarlı görüntü işleme, navigasyon gibi yeteneklerle öğrenir, adapte olur ve evrimleşirler. Uygulama alanına göre değişen görevlere sahip, kendi başına ortamda dolaşarak ilgili görevini yerine getiren robot sistemleridir. Askeri ve sivil amaçlı ortam temizleme, mayın tarama ve arama-kurtarma etkinliklerinde çıkan alan tarama çalışmalarında kayıpları en aza indirmek için bu tür robotların kullanılabilmektedir.

  • Sosyal Robotik

Sosyal robot, sosyal davranışları ve rolüne bağlı kuralları izleyerek insanlarla veya diğer otonom fiziksel entegre sistemler ile etkileşime girip iletişim kuran robotlardır. Diğer robotlar gibi, sosyal robot fiziksel olarak düzenlenir. Sosyal robot incelemelerine bakıldığında kendisine verilen bir görevi yerine getirebilme, duyma, görme ve algılama mekanizmalarını kullanırlar. Herhangi bir etkinlik veya kurum binaları için adapte edilebilme özelliğine sahip olan sosyal robotlar, istenildiğinde farklı dillerle iletişim kurabilmektedirler.

ZORLUKLAR

  • Günümüzde yaygın olmayan bu teknolojilerin henüz maliyet avantajının sağlanamaması
  • AR-GE oranlarının düşük olması ve girişimci firmaların yeterli düzeyde yatırım yapamaması
  • Kurum ve organizasyon üst yöneticilerinin yeni nesil teknolojilere bakış açıları
  • Konu alanlarında yetkinliğin yeterince sağlanamaması
  • Birlikte çalışabilirlik mevzuat ve kültürünün henüz oturmaması
  • Yeni teknolojiler için hukuki altyapının henüz yeterli düzeyde oluşturulmaması